GÜCÜN SİMGESİ: ZAFER TAKLARI VE KENT KAPILARI

Romalıların, gittikleri savaşlarda zaferle döndükleri zamanlarda altından geçtikleri, güç ve hâkimiyeti temsil etmek üzere inşa ettikleri yapılara Zafer takı denir.

Zafer takları propaganda, kentin imparator ve tanrılar tarafından kutsanması, imparatorların unvanlarının bilinmesi,  sınırların belirlenmesi, kent görünümü ve düzeni amaçlarıyla mekânsal mimari örneklerinin dışında yapılan yapılardır.

Zafer takları heykeller, ithaf yazıları ve figürlü kabartmalar içerirler.

Görsel I. Roma’daki Zafer Kapıları ve Konumları

  • Roma Titus Zafer Kapısı

İmparator Domitianus tarafından kardeşi Titus ’un ölümüyle yaptırılmıştır. Yahudi isyanının bastırılması ve Kudüs’ün fethi ve yağmalanışı tasvir edilmiş ve bunun şerefine inşa edilmiştir.

Görsel II. Titus Zafer Kapısı, İtalya, MS 81

  • Roma Septimus Severus Zafer Kapısı

Septimus Severus Takı, Forum Romanum’da, İmparator Septimus Severus ve oğullarının onuruna; Parth’lara karşı kazanılan zafer anısına inşa edilmiştir.

Görsel VI. Roma Septimius Severus Zafer Kapısı, İtalya MS 203

Tüm anıt, küçük panellerde Severus’un Parth zaferini temsilen kabartmalarla süslenmiştir. Anıtta Romalı ve Parthlı askerler, esirler ve Severus ve oğullarının figürleri bulunur.

  • Constantine Zafer Kapısı

Üç geçişli Konstantinus Takı Roma’da 312 yılında imparatorun iktidardaki 10. yılı ve Milvian Köprüsü zaferinin anısına Kolezyum yakınında inşa edilmiştir.

Görsel X. Constantine Zafer Kapısı, Roma, İtalya, MS 312

Constantine Takı benzerlerinin içerisinde en büyük olanıdır (neredeyse 26 metre yüksekliğinde). Cephelerinde İmparator Constantin’in hem askeri hem de sivil başarılarını resmeden kabartmalar yer alır. Kabartmaların bazıları Trajan veya
Hadrian gibi imparatorların dönemlerine ait yapılardan alınarak yeniden kullanılmıştır.

Görsel XI. Constantine Zafer Takı Detay – Nike Figürleri

Görsel XII. Constantine Zafer Takı Detay – Verona Kuşatması

Görsel XIII. Constantine Zafer Takı Detay – İmparator’un Para Dağıtması

Zafer takları Napolyon döneminde ve modern mimarlıkta da kullanılmıştır sebebi ise Roma dönemindeki popülerliğini daha sonraki yıllarda da koruyabilmiş olmasıdır…

Görsel XIV. Napolyon’un Yaptırdığı Zafer Takı (Paris), 1836

KAYNAKÇA

  1. Veli Rauf Velibeyoğlu, Alev Erarslan Göçer, Egemen ideoloji ve mimarlık: Helenistik ve Roma dönemi mimarisi üzerinde “egemen ideoloji”nin rolü, Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, Sayı 50, Sayfa 85
  2. Ceren Altunbeğ Turgut, Roma Dönemi Şehircilik Anlayışı, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Sayı 26, Sayfa 273-302
  3. Hüseyin Murat Özgen, Anadolu’da Roma Dönemi Takları ve Tak Biçimli Kent Kapıları, İstanbul, 2009
  4. https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/davut.kaplan/64538/6.Ders-An%C4%B1tlar%201,%20Zafer%20Taklar%C4%B1.pdf
  5. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/48742/mod_resource/content/1/8_Zafer_Taklari_ve%20Kent_Kaplari_T-G.pdf

Yorum bırakın