Öncelikle sizlere biraz asırlar boyu dayanıklılığını sürdürmüş bu eşsiz yapının bilinen mimarı Auxentius’tan bahsetmek isterim. Senatörlük makamına erişen Auxentius yetkin bilgileri sayesinde “Teknik Adamların Üstadı” unvanını almıştır. En şaşırtıcı olan Seyhan Nehri’nin sert doğasına rağmen bu yapının hala ayakta kalabilmesidir. Bu bizlere yapım aşamasında dönemin son teknolojisi ve mühendislik bilgilerinin kullanıldığını kanıtlar.
Taş Köprü üç yüz on dokuz metre uzunluğunda ve on üç metre yüksekliğindedir. Yirmi bir kemerinden on dördü ayaktadır. Ortadaki büyük kemerde iki aslan kabartması görülmektedir. Dünyanın hala kullanılan en eski köprülerden biri olarak bilinmektedir.
Temellerde, ayaklarda ve tonozların alt taraflarında, 60 x 60 x 150 santimetreye ulaşan büyüklükte, su emme özelliği az olan çok sert taşlar tercih edilmiştir. Bu taşların Misis’ten geldiği düşünülmektedir.Çalı Dağından getirilen, yüksekliği 30-40 santimetre, genişliği 30-50 santimetre civarındaki tüf blokları, beden duvarlarında kullanılmıştır. Dördüncü yüzyıla ait kitabede köprünün kazıklı temel kullanılarak yapıldığı belirtilmektedir. Köprü ayaklarındaki ve tonoz kemerlerindeki büyük taşlar ise birbirine demirlerle bağlanmıştır. Beden duvarlarının ise gabion duvar şeklinde yapıldığı düşünülmektedir.
Köprü mahmuzu köprü ayaklarının su akıntısına karşı dayanıklı olması için suya gelen yanlarına köşeli ve sivri olarak taştan yapılmış çıkıntı demektir. Köprüde iki yönlü mahmuz kullanılmıştır. Biri suyun tahrip gücünü azaltır aynı zamanda akıntıyla sürüklenen cisimlerin köprüye zarar verip orada birikmesini önler. Diğer yönlü mahmuzlar ise nehirde oluşan girdapların ayağa ve zemine vereceği zararı azaltmaktadır.
Köprünün bir diğer ilginç yanı ise suların geçtiği açıklıkların beden duvarlarına 30-35 derecelik açıyla yerleştirilmiş olmasıdır.O dönemde bu denli iyi statik hesaplarının yapılmış olması bu yapının mühendislik ve mimarlık harikası olduğunu gözler önüne sermektedir.
ATATÜRK TAŞKÖPRÜ MANZARASINA KARŞI KAHVESİNİ YUDUMLARKEN
KAYNAKÇA:
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 18, Sayı 1, 2009, s.305–322
Altınrota Dergisi Hanife Uygur-Dünyanın En Eski Köprüsü; Adana Taşköprü’nün Öyküsü yazısı
http://www.kulturportali.gov.tr
https://tr.wikipedia.org
ROMA MİMARİSİ 